Pizza to ikona kuchni włoskiej… Ale czy danie powszechnie uważane za włoskie tradycyjnie pochodzi z tego regionu? Kto wymyślił pizzę? Kiedy na placku zagościł pomidor? I jak bardzo to, co zwykliśmy nazywać pizzą różni się od tradycyjnej pizzy?
W poniższym artykule postaramy się odpowiedzieć przynajmniej na część zadanych pytań. Ale musimy uprzedzić, że odpowiedzi nie będą wcale takie oczywiste. Pizza nie jest bowiem wynalazkiem Włochów, a pomidor znalazł się na niej najprawdopodobniej za sprawą Greków. Zacznijmy jednak od początku…
Pierwsza PIZZA
Jest X wiek. Znajdujemy się w miejscowości Geata, czyli gdzieś w połowie drogi między Rzymem a Neapolem. Za chwilę słowo „pizza” zabrzmi po raz pierwszy i bynajmniej nie będzie to początek światowej kariery pizzy, jaką znamy dzisiaj. Dwa stulecia później słowo „pizza” jest już w powszechnym użyciu. I nie, nie jest to ulubione słowo Neapolitańczyków, których podświadomie kojarzymy z dzisiejszą pizza italiana. W XII wieku słowo „pizza” odnosiło się bardziej do tego, co możemy porównać z grecką pitą niż do dzisiejszej pizzy. Co ciekawe połączenie kawałka chleba z pomidorem (a właściwie sosem pomidorowym) to bardziej pomysł grecki niż włoski. Grecy byli znani z tego, że w picie można było znaleźć praktycznie wszystko – warzywa, nabiał, mięso.
Neapol XVI wiek
W historii kulinariów funkcjonowało i do dzisiaj funkcjonuje wiele dań, które można by porównać do włoskiej pizzy. Z różnych względów żadne nie zrobiło aż takiej kariery, jak bohaterka tego artykułu.
Jest wiek XVI w Neapolu robi się gorąco… przy piecu do pizzy oczywiście. Wszystko za sprawą popularności płaskiego jak patelnia chleba, który podaje się z ziołami, kawałkami sera albo ryby. Aby danie nie było zbyt suche zwilża się je oliwą lub smalcem. W tym miejscu na podkreślenie zasługuje fakt, iż pizza nigdy nie była postrzegana jako danie wykwintne. Wręcz przeciwnie bliżej jej do średniowiecznego odpowiednika dzisiejszego fast foodu. Pierwsze pizze były raczej szybkimi kanapkami, które można było zjeść w biegu. Do dnia dzisiejszego Neapolitańczycy żyją na ulicy, na ulicy jedzą, tu też się bawią i spotykają z przyjaciółmi. Niezmiennie od wieków towarzyszy im pizza, tyle że w nowych odsłonach.
Skąd się wziął POMIDOR?
Pomidor na pizzy funkcjonował już od pewnego czasu… U stóp Wezuwiusza, gdzie pizza wciąż była przede wszystkim jedzeniem biedoty na placku często serwowano mozzarellę, bazylię i pomidor. W 1889 roku, po zjednoczeniu Italii szef kuchni pizzerii Brandi przy via Toledo zaserwował królowej Małgorzacie placek z sosem pomidorowym, mozzarellą i bazylią… Królowej danie przypadło do gustu do tego stopnia, iż na jej część pizzę z sosem pomidorowym nazwano potem Margherita.